W ankiecie ING postanowiliśmy sprawdzić czy wobec pesymistycznych danych z płynących zachodnich gospodarek Polacy, którzy wyjechali za granicę w poszukiwaniu pracy, rozważają powrót do ojczyzny.
W obliczu globalnej recesji w listopadzie 2008 r. zapytaliśmy klientów ING Banku Śląskiego czy oni lub ich znajomi pracujący za granicą zamierzają wracać do Polski. Wtedy co czwarta (27%) osoba pracująca za granicą zadeklarowała w najbliższym czasie powrót do kraju albo znała osobę, która miała takie plany. To samo pytanie postanowiliśmy zadać naszym klientom w tym miesiącu (sierpień br.). Chcieliśmy sprawdzić, czy wobec pesymistycznych danych płynących z zachodnich gospodarek, reakcja naszych rodaków pracujących za granicą będzie podobna.
Odsetek respondentów wskazujących na zamiar powrotu do kraju (lub znający osoby mające takie plany) okazał się być prawie dwa razy mniejszy niż trzy lata temu (15% w sierpniu br. wobec 27% w listopadzie 2008 r.). Wzrósł natomiast udział osób niechętnych powrotowi z powodu względnie lepszych warunków na zagranicznym rynku pracy (85% w sierpniu br. wobec 73% w listopadzie 2008 r.)
Choć decyzja o powrocie do kraju bądź pozostaniu dłużej na emigracji nie zależy tylko od stanu rynku pracy, (co podkreślaliśmy w komentarzu do pytania z listopada 2008 roku), ma on jednak zasadnicze znaczenie. Gdyby w Polsce stopa bezrobocia spadała, a w krajach-odbiorcach polskiej siły roboczej rosła, ten fakt zapewne skłaniałby emigrantów do powrotów. Tymczasem dane tego nie pokazują. Wskutek kryzysu stopa bezrobocia wzrosła zarówno w Polsce, jak i w głównych krajach-odbiorcach polskiej emigracji (z wyjątkiem Niemiec). W przypadku Polski stopa bezrobocia (zharmonizowana odsezonowana stopa bezrobocia liczona przez Eurostat) wzrosła od listopada 2008 r. do maja 2011 r. o prawie jedną trzecią (31%), w Wielkiej Brytanii o jedną czwartą (24%), a w Irlandii o ponad trzy czwarte (77%). W Niemczech była za to niższa niż przed kryzysem (o 18%). Z drugiej strony, nie ma też wyraźnego sygnału pogorszenia się sytuacji w Polsce w porównaniu z pozostałymi krajami, więc te dane nie pomagają wyjaśnić, dlaczego mniej Polaków chciałoby wrócić do ojczyzny.
Wyniki naszej sondy pasują natomiast do zachowania wskaźnika nastrojów konsumenckich, opracowywanego przez Komisję Europejską. Mierzy on nastroje konsumentów względem własnej sytuacji finansowej w najbliższej przyszłości, sytuacji gospodarczej kraju, perspektyw rynku pracy i możliwości oszczędzania. Wynika z niego, że w porównaniu z listopadem 2008 roku tylko w Polsce nastroje konsumentów nie poprawiły się, natomiast konsumenci mieszkający w Wielkiej Brytanii, Irlandii, a zwłaszcza w Niemczech optymistyczniej oceniają teraz własną przyszłość.
Ankieta została przeprowadzona w dniach 04-18.08 br. wśród klientów ING Banku Śląskiego korzystających z systemu bankowości internetowej ING BankOnLine. Na zadane pytanie uzyskaliśmy 31633 odpowiedzi.
Grzegorz OgonekZespół ekonomistów ING Banku Śląskiego
Mateusz Szczurek, Rafał Benecki i Grzegorz Ogonek
T 22 820 46 98 [email protected], [email protected], [email protected]
